İnşaat Firması İçin İş Makinesi Satın Alma ve Kiralama Fizibilite Analizi

1. Yönetici Özeti

Bu fizibilite raporu, ABC İnşaat firmasının önümüzdeki 1 yıllık dönemde üstleneceği konut projesi için ihtiyaç duyulan iş makinelerini satın alma veya kiralama seçeneklerini değerlendirmektedir. Raporun amacı, firma için en uygun maliyet-fayda dengesini sağlayacak kararın verilmesine yardımcı olmaktır.

Yapılan analizler sonucunda, firmanın yüksek kullanım oranına sahip olacak ekskavatör ve yükleyici makinelerini satın almasının, düşük kullanım oranına sahip olacak beton pompası ve kule vincin ise kiralanmasının optimal çözüm olacağı belirlenmiştir. Bu hibrit stratejinin, projenin 1 yıllık sürecinde firmaya yaklaşık 245.000 TL tasarruf sağlayacağı öngörülmektedir.

2. Firma ve Proje Bilgileri

Firma Adı: ABC İnşaat Ltd. Şti.
Proje Adı: Yeşil Vadi Konut Projesi
Proje Süresi: 12 ay (Nisan 2025 - Mart 2026)
Proje Kapsamı: 4 blok, toplam 120 daire
Proje Bütçesi: 75.000.000 TL
Mevcut İş Makinesi Varlığı: 1 adet beko loder (10 yaşında)

3. İhtiyaç Analizi

Projenin çeşitli aşamalarında aşağıdaki iş makinelerine ihtiyaç duyulacaktır:

Makine Türü Kullanım Amacı Tahmini Kullanım Süresi (12 ay içinde) Kullanım Yoğunluğu Ekskavatör (20 ton) Hafriyat, temel kazısı 9 ay Yüksek (%75) Yükleyici (lastikli) Malzeme taşıma, yükleme 10 ay Yüksek (%80) Beton pompası Beton dökümü 4 ay Orta (%35) Kule vinç Yapı malzemesi taşıma 7 ay Değişken (%60)

4. Piyasa Araştırması ve Fiyat Analizi

Piyasa araştırması sonucunda elde edilen veriler aşağıdaki tablolarda sunulmuştur.

4.1. Satın Alma Seçeneği

Makine Türü Marka/Model Satın Alma Fiyatı (TL) Tahmini Yıllık Bakım Maliyeti (TL) Tahmini Yıllık İşletme Maliyeti (TL) Tahmini Yeniden Satış Değeri (1 yıl sonra, TL) Ekskavatör Caterpillar 320 4.200.000 210.000 540.000 3.570.000 Yükleyici Volvo L90H 3.750.000 185.000 480.000 3.180.000 Beton pompası Putzmeister BSF 36-4 3.100.000 155.000 280.000 2.635.000 Kule vinç Potain MCT 205 2.900.000 145.000 320.000 2.465.000

4.2. Kiralama Seçeneği

Makine Türü Marka/Model Aylık Kiralama Bedeli (TL) Yıllık Kiralama Bedeli (12 ay için, TL) Depozito (TL) Sigorta ve Ek Hizmetler (TL/ay) Ekskavatör Caterpillar 320 150.000 1.800.000 300.000 25.000 Yükleyici Volvo L90H 135.000 1.620.000 270.000 22.000 Beton pompası Putzmeister BSF 36-4 165.000 1.980.000 330.000 28.000 Kule vinç Potain MCT 205 180.000 2.160.000 360.000 30.000

4.3. Finansman Seçenekleri

Satın alma durumunda, firma aşağıdaki finansman seçeneklerini değerlendirmiştir:

• Nakit Ödeme: Firma, mevcut nakit rezervlerinden 5.000.000 TL'ye kadar kullanabilir.
• Banka Kredisi: Yıllık %28 faiz oranı, 36 ay vade.
• Finansal Kiralama (Leasing): Yıllık %26 faiz oranı, 48 ay vade, %20 peşinat.

5. Finansal Analiz

5.1. Satın Alma Maliyeti Analizi (1 yıllık)

Makine Türü Satın Alma Fiyatı (TL) Finansman Maliyeti (1 yıl için, TL) Bakım Maliyeti (TL) İşletme Maliyeti (TL) Amortisman (TL) Vergi Avantajı (TL) NET Maliyet (1 yıl için, TL) Ekskavatör 4.200.000 588.000 210.000 540.000 630.000 453.600 1.514.400 Yükleyici 3.750.000 525.000 185.000 480.000 562.500 405.000 1.347.500 Beton pompası 3.100.000 434.000 155.000 280.000 465.000 334.800 1.069.200 Kule vinç 2.900.000 406.000 145.000 320.000 435.000 313.200 992.800

Not: Vergi avantajı, amortisman ve faiz giderlerinin kurumlar vergisi etkisi (%22) düşülerek hesaplanmıştır.

5.2. Kiralama Maliyeti Analizi (1 yıllık, gerçek kullanım sürelerine göre)

Makine Türü Aylık Kiralama (TL) Gerçek Kullanım Süresi (ay) Toplam Kiralama (TL) Sigorta ve Ek Hizmetler (TL) Vergi Avantajı (TL) NET Maliyet (TL) Ekskavatör 150.000 9 1.350.000 225.000 346.500 1.228.500 Yükleyici 135.000 10 1.350.000 220.000 345.400 1.224.600 Beton pompası 165.000 4 660.000 112.000 169.840 602.160 Kule vinç 180.000 7 1.260.000 210.000 323.400 1.146.600

Not: Vergi avantajı, kiralama giderlerinin kurumlar vergisi etkisi (%22) düşülerek hesaplanmıştır.

5.3. Satın Alma vs. Kiralama Karşılaştırması

Makine Türü Satın Alma NET Maliyeti (TL) Kiralama NET Maliyeti (TL) Fark (TL) Optimal Seçenek Ekskavatör 1.514.400 1.228.500 285.900 Satın Alma* Yükleyici 1.347.500 1.224.600 122.900 Satın Alma* Beton pompası 1.069.200 602.160 467.040 Kiralama Kule vinç 992.800 1.146.600 -153.800 Kiralama

Not: Ekskavatör ve yükleyici için uzun vadede (2+ yıl) sahip olma düşünüldüğünden ve kullanım oranları yüksek olduğundan, tek yıllık analizde kiralama daha uygun görünse de, stratejik olarak satın alma önerilmiştir. Detaylı açıklama Bölüm 6'da verilmiştir.

6. Seçeneklerin Değerlendirilmesi

6.1. Ekskavatör ve Yükleyici İçin Değerlendirme

Her ne kadar 1 yıllık analiz kiralama lehine görünse de, aşağıdaki faktörler satın almayı avantajlı kılmaktadır:

1. Yüksek Kullanım Oranı: Her iki makine de yıl içinde %75-80 oranında kullanılacaktır.
2. Gelecek Projeler: Firma, önümüzdeki 3 yıl içinde 2 benzer ölçekli proje daha planlamaktadır.
3. Özelleştirme İhtiyacı: Projenin özel koşulları bazı ekipman modifikasyonları gerektirmektedir.
4. İkinci Yıldan İtibaren Maliyet Avantajı: İkinci yıldan itibaren finansman maliyetlerinin etkisi azalacak, satın alma daha ekonomik hale gelecektir.

Ekskavatör ve yükleyici için 3 yıllık projeksiyonda, satın alma yaklaşık 1.520.000 TL tasarruf sağlayacaktır.

6.2. Beton Pompası ve Kule Vinç İçin Değerlendirme

Bu makinelerin kiralanması şu sebeplerle daha avantajlıdır:

1. Düşük Kullanım Oranı: Beton pompası yalnızca 4 ay, kule vinç ise 7 ay kullanılacaktır.
2. Yüksek Bakım Maliyetleri: Bu makinelerin bakım ve sertifikasyon gereksinimleri daha karmaşık ve maliyetlidir.
3. Hızlı Teknolojik Değişim: Özellikle beton pompası teknolojisinde hızlı gelişmeler görülmektedir.
4. Nakliye ve Kurulum Maliyetleri: Kiralama sözleşmesine dahil edilerek bu maliyetler optimize edilebilir.

7. Risk Analizi

7.1. Satın Alma Riskleri

• Proje Gecikmesi: Proje uzarsa, ek finansman maliyetleri oluşabilir.
• Nakit Akışı Baskısı: Yüksek sermaye yatırımı nakit akışını zorlayabilir.
• Teknolojik Eskime: Özellikle elektronik kontrollü modern makineler hızla değer kaybedebilir.
• Bakım Riskleri: Beklenmeyen arızalar ek maliyet ve zaman kaybına yol açabilir.

7.2. Kiralama Riskleri

• Uygunluk Riski: Yüksek talep dönemlerinde makine bulunamama riski.
• Fiyat Artış Riski: Uzun dönemli kiralamada, enflasyona bağlı fiyat artışları yaşanabilir.
• Sözleşme Kısıtlamaları: Çalışma saatleri veya kullanım yeri kısıtlamaları operasyonları etkileyebilir.

7.3. Risk Azaltma Stratejileri

• Esnek Sözleşmeler: Kiralama sürelerinde esneklik sağlayan sözleşmeler yapılması.
• Bakım Anlaşmaları: Satın alınan makineler için kapsamlı bakım anlaşmaları yapılması.
• Sigorta Kapsamı: Hem kiralık hem satın alınan makineler için yeterli sigorta koruması sağlanması.
• Tedarikçi Çeşitliliği: Birden fazla kiralama şirketiyle çalışılması.

8. Önerilen Strateji ve Uygulama Planı

8.1. Önerilen Hibrit Yaklaşım

Yapılan değerlendirmeler sonucunda aşağıdaki hibrit yaklaşım önerilmektedir:

1. Satın Alınacak Makineler:

   • 1 adet Caterpillar 320 Ekskavatör
   • 1 adet Volvo L90H Yükleyici

2. Kiralanacak Makineler:

   • Putzmeister BSF 36-4 Beton Pompası (4 ay süreyle)
   • Potain MCT 205 Kule Vinç (7 ay süreyle)

8.2. Finansman Stratejisi

• Ekskavatör: %30 peşinat (1.260.000 TL) + %70 finansal kiralama (48 ay vade)
• Yükleyici: %30 peşinat (1.125.000 TL) + %70 finansal kiralama (48 ay vade)

Toplam nakit ihtiyacı: 2.385.000 TL (firma nakit rezervi olan 5.000.000 TL'nin içinde kalacaktır)

8.3. Uygulama Zaman Çizelgesi

Faaliyet Başlangıç Bitiş Sorumlu Satın alma ve finansman görüşmelerinin tamamlanması 1 Ocak 2025 15 Şubat 2025 Finans Müdürü Ekskavatör ve yükleyici alımı 1 Mart 2025 15 Mart 2025 Satın Alma Md. Beton pompası kiralama sözleşmesi 15 Mart 2025 30 Mart 2025 Proje Müdürü Kule vinç kiralama sözleşmesi 1 Nisan 2025 15 Nisan 2025 Proje Müdürü Operatör eğitimleri 15 Mart 2025 30 Mart 2025 İK Müdürü Bakım planlarının hazırlanması 15 Mart 2025 30 Mart 2025 Teknik Müdür

8.4. Beklenen Finansal Sonuçlar

Önerilen hibrit stratejinin uygulanması durumunda:

• Toplam İndirilmiş Sermaye Harcaması (CAPEX): 7.950.000 TL
• Toplam 1 Yıllık Net Maliyet: 4.201.660 TL
• Alternatif Stratejilere Göre Tasarruf:
  • Tümünü satın almaya göre: 245.000 TL
  • Tümünü kiralamaya göre: 178.000 TL

9. Sonuç ve Öneriler

Bu fizibilite çalışması, ABC İnşaat'ın Yeşil Vadi Konut Projesi için ihtiyaç duyduğu iş makinelerinin edinilmesinde en uygun stratejinin hibrit bir yaklaşım olduğunu göstermiştir. Yüksek kullanım oranına sahip ve stratejik öneme sahip ekskavatör ve yükleyicinin satın alınması, daha düşük kullanım oranına sahip beton pompası ve kule vincin ise kiralanması ile hem operasyonel esneklik sağlanacak hem de finansal avantaj elde edilecektir.

Öneriler:

1. Satın alınacak makineler için kapsamlı bakım anlaşmaları yapılmalıdır.
2. Kiralama sözleşmelerinde mümkün olduğunca esneklik sağlanmalıdır.
3. Operatör eğitimine önem verilmelidir.
4. Makinelerin verimli kullanımı için detaylı bir planlama yapılmalıdır.
5. Altı aylık periyotlarla bu analizin güncel verilerle tekrar edilmesi önerilir.

Bu fizibilite raporu, örnek olması için hazırlanmıştır. Piyasa koşullarının değişmesi durumunda analiz ve öneriler güncellenmelidir.